مشکلات ناشی از چاقی و اضافه وزن

اگر از شکل بدن خود، به‌خصوص در ناحیه شکم ناراضی هستید، باید بدانید که تنها پرداختن به ورزش‌هائی که بر روی یک ناحیه از بدن متمرکز می‌شود کافی نیست و فایده چندانی هم ندارد. بلکه این ورزش برای تأثیر واضح و آشکار باید در کنار ورزش‌هائی برای تمام بدن انجام شود زیرا بدن نمی‌تواند چربی را تنها در یک ناحیه از بین ببرد و شما نمی‌توانید تنها با ورزش دادن یک نقطه از بدن خود و رها کردن باقی بدن به نتایج دلخواه دست یابید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از دانش ورزش ، به این ترتیب اگر از داشتن شکمی بزرگ یا شل و افتاده رنج می‌برید، قبل از این‌که مخارج سنگینی برای خرید وسائل ورزشی دراز و نشست و ابزارهای مخصوص کوچک‌کننده شکم بپردازید، کار تناسب اندام را با ساده‌ترین شکل ورزش که رایگان هم هست، شروع کنید: راه رفتن و دویدن!

البته فراموش نکنید که این ورزش‌ها کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و بعدها برای شکم هم باید حرکات مخصوصی انجام دهید. اگر شکم شما شل‌تر و برآمده‌تر از چیزی است که می‌خواهید، به احتمال زیاد در بدن شما نواحی دیگری هم وجود دارند که باید ورزیده و محکم شوند. برای دستیابی به شکمی صاف، تمام بدن شما باید لاغرتر شود.

● تمام بدن باید لاغر شود!

کار را با انجام دادن ورزش‌های سریعی که تعداد ضربان قلب را افزایش داده و سوخت‌وسوز بدن را بهبود می‌بخشند، آغاز کنید، سه مرتبه پیاده‌روی سریع در هفته راه‌حل مناسبی برای دستیابی به این هدف است. این کار نه تنها کالری می‌سوزاند بلکه برای قلب هم بسیار مفید است.

یک نکته مهم این‌که به یاد داشته باشید انجام دادن تمرین‌های ورزشی و داشتن رژیم غذائی موجب نمی‌شود که در مدت بسیار کوتاهی لاغر شده یا شکمی صاف پیدا کنید. همان‌طور که در مدت بسیار کوتاهی لاغر شده یا شکمی صاف پیدا کنید. همان‌طور که شما یک شبه این شکم را پیدا نکرده‌اید، نمی‌توانید آن را یک شبه از بین ببرید. پس بردبار باشید و به تمرین ادامه دهید. اگر قصد دارید به منظور خاصی ـ ازدواج، شرکت در مراسمی مهم و … ـ از وزن خود بکاهید، برای به‌دست آوردن نتیجه مطلوب، لااقل سه تا شش ماه قبل از این مراسم کار را شروع کنید چون بدون شک یک هفته کافی نخواهد بود!

● چند نکته

۱) خوردن و ورزش کردن:

ورزش پرس شکم همراه با رژیمی کم چربی، برای تناسب عضلات شکم بسیار خوب است. اما عده بسیاری تصور می‌کنند که می‌توانند در طول روز هرچه می‌خواهند بخورند و هنگام عصر ۱۰۰ پرس شکم انجام داده و تمام غذاهای چربی که در طول روز مصرف کرده‌اند را بسوزانند. اگر شما مصرف چربی خود را کاهش ندهید، هرچه ورزش کنید فایده‌ای نخواهد داشت و شما نه تنها هیچ نتیجه مثبتی نخواهید گرفت، بلکه ممکن است شکم بزرگ‌تری هم پیدا کنید. چرا؟ چون به این ترتیب در حال شکل‌دهی و محکم کردن چربی‌های روی عضلات خود خواهید بود.

۲) لاغری موضعی:

واقعیت این است لاغری موضعی تقریباً موجب خارجی ندارد. شما نمی‌توانید از بدن خود انتظار داشته باشید که در اثر غذا خوردن صحیح و انجام حرکات ورزشی تنها در بعضی مواضع لاغر شود. بالا رفتن سوخت‌وساز بدن، چربی‌های ذخیره شده در کل بدن را مصرف می‌کد و اشخاصی که تصور می‌کنند با داشتن رژیم غذائی تنها صورتشان لاغر می‌شود یا تنها کمرشان گود می‌شود، باید بدانند که چربی در تمام بدن آنها رو به کاهش است، اما این کاهش در بعضی مواضع سریع‌تر و در بعضی مواضع که چربی بیشتری داشته و متراکم‌تر است، دیرتر آشکار می‌شود. اما خبر خوب این‌که شما می‌توانید با انجام دادن حرکات ورزشی صحیح این سوختن در مواضع مذکور را سرعت بخشیده و زودتر به تناسب اندام دست یابید.

این تمرین ساده برای افزایش سوخت‌وساز بدن و افزایش سریع متابولیسم که به سوزاندن کالری بیشتر و عملکرد منظم‌تر منجر می‌شود، را انجام دهید.

۱) ۳۰ ثانیه یک حرکت ورزشی سریع ـ مانند دو درجا یا طناب زدن ـ انجام دهید.

۲) یک دقیقه به انجام حرکتی متوسط ـ مانند دوی آهسته یا قد‌م‌رو سریع حتی درجا ـ بپردازید.

۳) این مراحل را ده مرتبه تکرار کنید (مجموعاً حدود ۱۵ دقیقه)

۴) به مدت ۳ تا ۵ دقیقه با انجام حرکات کششی آرام، بدن را خنک کنید.

به یاد داشته باشید که افزایش سوخت‌وساز یا متابولیسم، کالری‌های اضافه در کل بدن را از بین می‌برد و در کنار رژیم غذائی صحیح تمام بدن، از جمله شکم را متناسب خواهد کرد.

اگر علم دروغ نگفته باشند، چاقی وضعیتی ناسالم، پرخرج و به سرعت در حال رشد است. طبق تحقیقی که توسط بررسی‌های سلامت عمومی و آزمایشات غذائی انجام گرفت، مشخص شد که ۶۵ درصد از آمریکائی‌ها دچار اضافه‌وزن و چاقی هستند. با بالا رفتن این آمار، مشکلات سلامتی مرتبط با آن و هزینه‌های پزشکی نیز بالاتر می‌رود که برآورد می‌شود در ایالات متحده سالانه چیزی در حدود ۱۵۰ بیلیون دلار باشد. با وجود ۱۵ درصد بچه‌های آمریکائی که دچار چاقی هستند، گمان نمی‌رود که این مشکل به زودی برطرف شود. بگذارید ابتدا کمی در مورد معنا و مفهوم اضافه‌وزن و چاقی صحبت کنیم.

هر فرد یک محدوده وزن سلامتی دارد و اگر از این محدوده فراتر رود، عوارض و عواقب جسمی قابل توجهی برای او به دنبال خواهد داشت.

درجه‌ای که از این محدوده بیرون بروید تعیین می‌کند که دچار اضافه‌وزن هستید یا چاق به شمار می‌روید. متخصصین سلامتی عقیده دارند که اگر وزنتان ۲۰ درصد بالاتر از این محدوده باشد، فردی چاق به حساب خواهید آمد اما آنها که اضافه‌وزن دارند، وزنشان کمتر از ۲۰ درصد بالاتر از این محدوده است. با این‌که چاقی مشکلات بسیار بیشتری را به دنبال خواهد داشت، اما آنها که مبتلا به اضافه‌وزن هستند نیز چندان از این خطرات دور نیستند.

حال که مفهوم اضافه‌وزن برایتان مشخص شد، بهتر است به بررسی مشکلات و خطرات خاص مربوط به این افراد بپردازیم.

● اضافه‌وزن موجب ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود

هرچه اضافه‌وزنتان بیشتر باشد، خطر مرگ‌های زودرس نیز در شما افزایش خواهد یافت. حملات قلبی اولین عامل مرگ در میان مردان آمریکائی مشخص شده است. رابطه بین اضافه‌وزن و بالا رفتن احتمال حملات قلبی به این بستگی دارد که بدن چه‌طور به این افزایش مصرف چربی واکنش نشان می‌دهد. به‌طور طبیعی، بدن میزان ثابتی آب، کربوهیدرات، چربی و پروتئین به همراه ویتامین‌ها و مواد معدنی در خود نگه می‌دارد. بالا بودن غلظت چربی کلی بدن، سطح سدیم، کلسترول و چربی تری‌گلیسیرید را در جریان خون بالا می‌برد. یکی از کاهنده‌های خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، با کلسترول بد و ناسالم جایگزین می‌شود. نتیجه آن می‌تواند بیماری قلبی کرونری باشد که می‌تواند منجر به حملات قلبی شود.

اضافه‌وزن هم‌چنین فشار خون را نیز بالا می‌برد و باعث می‌شود قلبتان سخت‌تر کار کرده و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در شما افزایش یابد. یکی دیگر از عواقب خطرناک اضافه‌وزن بالا رفتن احتمال دردهای سینه مربوط به آنژین (گلودرد) و مرگ‌های ناگهانی ناشی از حملات قلبی (که بدون نشانه‌های قبلی اتفاق می‌افتد) باشد.

● اضافه‌وزن موجب ابتلا به سرطان می‌شود

هورمون‌ها کلید رابطه بین اضافه‌وزن و خطر ابتلا به سرطان هستند. تحقیقی که در ژورنال پزشکی نیوانگلند چاپ شده بود، این‌طور نتیجه‌گیری می‌کرد که همه انواع سرطان‌ها در افرادی‌که حجم بدنشان بیشتر است، شایع‌تر می‌باشد. حجم بدن فقط با نرخ رهائی از سرطان در ارتباط نیست که در افراد چاق و سنگین‌تر پائین‌تر است. برای محکم کردن این بحث، ژورنال پزشکی نیوانگلند خاطر نشان می‌کند که ۱۵% از مرگ‌های ناشی از سرطان، با داشتن اضافه‌وزن در ارتباط بوده است.

● اضافه‌وزن موجب ابتلا به سنگ صفرا می‌شود

رابطه دقیق بین وزن بدن و سنگ صفرا کاملاً قطعی نیست اما سنگ صفرا در افرادی‌که اضافه‌وزن دارند بیشتر ایجاد می‌شود و ریسک ابتلا به سنگ صفرا در این افراد هفت مرتبه بالاتر از افرادی است که وزن عادی دارند. سنگ صفرا ذرات سختی در کیسه صفرا است که باعث درد در ناحیه شکم و حالت تهوع می‌شود. گرچه این بیماری به اندازه بیماری‌های قلبی و سرطان مشکل‌ساز نیست، اما هنوز هم برای درمان آن نیاز به عمل جراحی است که برداشتن کل کیسه صفرا معمولاً بهترین و کارآمدترینروش است.

اطلاعاتی که سنگ صفرا را با وزن بدن ارتباط می‌دهد برپایه ساخت و ترکیب این سنگ‌ها بنا شده است که از رنگدانه‌های صفرا و کلسترول تشکیل شده است.

ترکیب کلسترول از کلسترول اضافی که بدن به آن نیاز ندارد ساخته شده است. تحقیقات و مطالعات مقایسه‌ای بین رژیم‌های غذائی نشان می‌دهد که در رژیم‌هائی که در آن بیشتر از چربی‌های حیوانی و قند استفاده می‌شود و مقدار فیبر و سبزیجات مصرفی در آن کم است، سنگ صفرا بیشتر اتفاق می‌افتد. واکنش خودکار به ترس از سنگ صفرا اصلاح رژیم غذائی سات اما یادتان باشد پائین آوردن سریع وزن هم می‌تواند احتمال ایجاد سنگ صفرا را افزایش دهد. بهترین روش، کاهش تدریجی وزن، ورزش و فعالیت جسمانی بیشتر و افزایش مصرف ویتامین C در رژیم غذائیتان می‌باشد.

● اضافه‌وزن موجب ابتلا به دیابت می‌شود

با بالا رفتن تعداد افرادی‌که اضافه‌وزن دارند، آمار ابتلا به دیابت نیز بالا می‌رود. در حال حاضر، بیش از ۷۵ میلیون آمریکائی به دیابت مبتلا هستند. از آن‌جا که داشتن اضافه‌وزن می‌تواند با ابتلا به دیابت نوع Iو II، مشکلات دیگری نیز برای افراد ایجاد کند، می‌توان آن را عامل مستقیم در ابتلا به دیابت نوع II دانست.

دیابت نوع II با مقاومت انسولین مشخص می‌شود و احتمال ایجاد این بیماری در شما بر عوامل خطرزائی مثل این‌که چه‌قدر اضافه‌وزن داشته باشید، چه مدت دچار اضافه‌وزن هستید و چربی‌های اضافی در کدام قسمت از بدنتان انباشته شده است، می‌باشد.

وزن بدن و شروع دیابت نوع II برپایه رابطه سلول‌های چربی و انسولین با یکدیگر در ارتباط هستند. سلول‌های بدن شما برای آوردن گلوکز به انسولین نیاز دارند اما سول‌های چربی مقاومت بیشتری در مقابل انسولین دارند و میزان بالائی از گلوکز غیرلازم را در جریان خون می‌گذارند و انرژی کافی و مورد نیاز برای سلول‌ها را فراهم نمی‌کنند.

خوشبختانه، انجمن دیابت در آمریکا، اظهار می‌دارد که ۱۵۰ دقیقه ورزش در هفته و کاهش ۷ـ۵ درصد از وزن بدن می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را در شما تا ۵۸ درصد پائین بیاورد. این خبری بسیار دلگرم‌کننده است اما رابطه بین اضافه وزن و دیابت نوع II را نباید به هیچ‌عنوان نادیده انگاشت.

● اضافه‌وزن موجب ابتلا به سکته می‌شود

سکته جزء ۵ عامل اول مرگ است. زمانی‌که بین ذخیره خون مغز وقفه ایجاد شود، خطر فوری برای فرد به دنبال خواهد داشت. گرچه عوامل خطرزای دیگری نیز وجود دارند، اما سکته نیز مستقیماً با چاقی و اضافه‌وزن در ارتباط است. ژرونال اینترنال‌مدیسین تحقیقی را منتشر می‌کند که نشان می‌دهد افرادی‌که ۲۰ درصد اضافه‌وزن دارند، تا ۵۰ درصد احتمال ابتلا به سکته در آن بیشتر است. این تحقیق هم‌چنین توضیح می‌دهد که اضافه‌وزن بالای ۲۰ درصد این خطر را دوچندان می‌کند.

با توجه به این آمار، دانستن رابطه بین وزن و سکته اهمیت زیادی پیدا می‌کند. مهم‌ترین تأثیر آن این است که اضافه‌وزن با نازک کردن شریان‌های خونی بر آنها تأثیر می‌گذارد. رگ‌های خونی زمانی‌که نازک‌تر می‌شوند، ایجاد لخته در آنها ساده‌تر شده که می‌تواند بعدها منجر به ایجاد سکته شود.

نازک شدن رگ‌های خونی می‌تواند با بالا رفتن فشار خون، پائین بودن فعالیت بدنی و رژیم‌های غذائی که حاوی مقدار زیادی کلسترول هستند، در ارتباط باشد. متأسفانه، برخی از افرادی که اضافه‌وزن دارند به‌طور منظم ورزش نمی‌کنند و به طرز قابل توجهی احتمال ایجاد سکته را در آنها بالا می‌برد. اصلاح رژیم غذائی و ورزش می‌تواند بعدها خطر ایجاد سکته را در این افراد پائین بیاورد.